Mijmeringen 15
"Luctor et Emergo"
acryl
"Luctor et Emergo"
80x100cm.
Luctor et Emergo
Een oude penning.
Aan de ene kant staat Autore Deo, favente Regina, aan de andere kant Luctor et Emergo:
‘Met dank aan God en de gunst van de koningin, zullen wij worstelen en boven komen’.
De spreuk herinnert aan de Nederlandse Opstand,
voorheen bekend als de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648).
De koningin was die van Engeland, Elizabeth I (1533-1603).
De Engelsen zegden toe de Nederlandse rebellen te helpen.
De Spaanse koning Filips II (1527-1598) was furieus.
Hij begon te bouwen aan een vloot van oorlogsschepen, de Spaanse Armada:
‘Het doel van onze mannen moet daarentegen zijn de vijand dichtbij te halen en met hem te worstelen’.
Dat worstelen wilde wel lukken, maar boven komen niet.
De expeditie in 1588 was een grote mislukking,
‘de grootste ramp die Spanje in meer dan zeshonderd jaar heeft getroffen’.
Filips schreef:
‘Zeer spoedig zullen we ons in zo’n staat bevinden dat we zouden wensen dat we nooit geboren waren’.
Maar daar had ook een koning niks over te zeggen.
We worden geboren in een tijd en plaats waarop we geen invloed hebben.
Ineens zijn we er,
ontworsteld uit de soep van miljarden deeltjes die er al miljarden jaren waren en zullen zijn.
Dit leidt meestal niet tot bescheidenheid, eerder tot verschrikkingen als oorlogen en milieuvervuiling.
Iedere generatie denkt bovenaan te staan, maar het (in)zicht reikt lang niet zo ver als die overtuiging. Vooralsnog worstelen we op een tijdloze Armada zonder boven te komen:
Wij worden steeds kleiner,
wij varen henen.
Achter ons blijft een verlaten vlakte.
Bronnen
Alexander McKee, De nederlaag van de Spaanse Armada 1588 (Haarlem 1989).
Geoffrey Parker, Filips II. Onmachtig koning (Amsterdam 2015).
Jan Hanlo, Wij komen ter wereld (laatste couplet).
Stephen Hawking & Roger Penrose, The Nature of Space and Time (Princeton 2015).
Muziek
Frank Schubert , string kwintet D 956, adagio
Reageren?